Nếu bạn biết cách thì hoàn toàn có thể phòng tránh, thậm chí là điều trị dứt điểm căn bệnh trào ngược dạ dày được mà không cần đến thuốc. Tuy nhiên không phải ai cũng biết đến các yếu tố bảo vệ và gây ra bệnh trào ngược dạ dày thực quản là gì?

Một vài nhân tố có lợi

Nhờ các lợi khuẩn có lợi

• Cơ thắt thực quản dưới có vai trò điều tiết việc đóng mở van tâm vị. Nhiều trường hợp trào ngược dạ dày thực quản là do cơ này bị yếu bẩm sinh, đặc biệt hay gặp ở các bệnh nhân nhi.
• Chất nhầy niêm mạc thực quản có tác dụng bảo vệ niêm mạc thực quản không bị viêm, loét dưới sự tấn công của acid dạ dày.
• Nước bọt có tính kiềm nên giúp trung hòa, rửa trôi bớt dịch acid dạ dày.
• Khả năng co bóp tự nhiên của thực quản. Cơ thực quản luôn co bóp tự nhiên theo chiều từ trên xuống dưới, góp phần đẩy bớt dịch acid trở lại dạ dày trong trường hợp nó trào lên thực quản.

Nguyên nhân có thể gây ra trào ngược dạ dày thực quản

• Tình trạng dư thừa acid HCl và các enzym tiêu hóa trong dạ dày.
• Tình trạng trì trệ trong quá trình tiêu hóa, sự chậm làm rỗng của dạ dày (thức ăn bị ứ đọng lâu trong dạ dày).

Hai yếu tố này khi mạnh lên sẽ chèn ép, gây áp lực lên cơ thắt thực quản dưới khiến cơ này hoạt động không bình thường. Cụ thể, ở những người khỏe mạnh, cơ thắt thực quản dưới chỉ mở ra khi nuốt thức ăn và thông thường chỉ thư giãn thoáng qua khoảng 3 – 4 lần/giờ. Còn đối với những bệnh nhân trào ngược dạ dày thực quản, tần suất thư giãn nhất thời có thể tăng lên đến 6 – 8 lần/giờ, tức là gấp đôi bình thường.

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản là một trong những bệnh lý tiêu hóa phức tạp, triệu chứng rất đa dạng, xuất hiện ngay tại thực quản và cả ngoài thực quản. Dưới đây là 4 triệu chứng điển hình nhất của bệnh.

Bị đầy bụng ợ hơi

Người bệnh có triệu chứng đầy bụng ợ hơi

Ợ hơi sau khi ăn no hoặc khi uống bia, rượu, đồ uống có ga… là hiện tượng sinh lý bình thường. Đó là phản xạ giúp giảm bớt áp lực trong dạ dày. Ợ hơi lúc đói, ợ hơi khi không uống bia, rượu, đồ uống có ga… là dấu hiệu sớm của bệnh trào ngược.

Đôi khi ợ chua kéo dài

Ợ nóng: Acid trong dịch vị dạ dày khi tiếp xúc sẽ làm ăn mòn, bỏng rát niêm mạc thực quản. Do vậy khi hiện tượng trào ngược xảy ra, người bệnh thường cảm thấy nóng rát lan từ thượng vị lên dọc đằng sau xương ức, đôi khi lan đến vùng hạ họng hoặc lên tận mang tai, kèm vị chua trong miệng. Đó là triệu chứng ợ nóng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản.

Ợ chua: Triệu chứng này xảy ra nhiều nhất khi bệnh nhân đánh răng buổi sáng. Dạ dày rỗng sau một đêm dài nên trương lực co bóp rất mạnh. Nó có thể đẩy dịch dạ dày lên cao hết chiều dài thực quản, đến cuống miệng gây cảm giác ợ chua. Đánh răng cũng làm tăng kích thích, khiến bệnh nhân dễ bị nôn. Nước vàng, chua bệnh nhân nôn ra chính là dịch vị trong dạ dày.

Các triệu chứng ợ nói trên có thể sẽ tăng lên khi ăn no, khi uống nước, khi đang đầy bụng khó tiêu hoặc khi bạn cúi gập người về phía trước hoặc khi nằm nghỉ. Theo TS. Walter J. Coyle, chuyên gia về tiêu hóa – Đại học Torrey Pines Clinic (California, Mỹ):”Trọng lực giúp thức ăn nằm yên ở trong dạ dày khi bạn đứng thẳng. Hiện tượng thức ăn trào ngược từ dạ dày lên thực quản dễ xảy ra hơn khi trọng lực giảm”. Vì lí do đó, người bệnh không nên ăn nhiều vào buổi tối và nên kê cao đầu giường khi ngủ.

Hoặc buồn nôn liên tục

Khi bệnh nặng hơn, các chất trào ngược lên thực quản ngoài hơi, dịch tiêu hóa sẽ có thêm cả thức ăn. Người bệnh dễ bị nôn, buồn nôn hoặc có cảm giác mắc nghẹn thức ăn. Người bệnh cũng dễ bị nôn hơn khi bị say tàu xe, ốm nghén, hay dùng một số loại thuốc… Nếu tình trạng buồn nôn hoặc nôn diễn ra ngay sau hoặc trong khi ăn, khả năng lớn bạn đã bị trào ngược dạ dày thực quản.

Bị đau tức ngực cả 2 bên

Triệu chứng này là nguyên nhân khiến bệnh trào ngược dạ dày thực quản dễ bị nhầm lẫn với các bệnh tim mạch. Bệnh nhân trào ngược cũng có biểu hiện đau, tức ngực, cụ thể là: cảm giác đè ép, thắt ở ngực, xuyên ra lưng, cánh tay. Tuy nhiên hiện tượng này thực chất là đau ở đoạn thực quản phần chạy qua ngực. Acid trào ngược lên kích thích vào đầu mút các sợi thần kinh trên bề mặt niêm mạc thực quản, gây ra cảm giác đau giống như đau ở ngực.

Hoặc bị hẹp ống thực quản

Biến chứng thường gặp nhất của bệnh là viêm, loét dẫn đến hẹp thực quản (còn gọi là sẹo thực quản). Người bệnh có thể gặp các triệu chứng khó chịu như: khó nuốt, đau khi nuốt, đau ngực, đặc biệt đau phía sau xương ức khi ăn uống, giảm sự thèm ăn.

Chỉ một lượng nhỏ dịch axit trào vào đường hô hấp trên cũng có thể gây ra tình trạng ho, viêm họng, viêm mũi xoang, viêm phế quản, viêm phổi hoặc các bệnh lý mãn tính hô hấp khác.

Barrett thực quản

Barrett thực quản là tình trạng tế bào bình thường bị axit biến đổi thành tế bào dị sản ác tính, có khả năng cao phát triển thành ung thư. Do vậy người ta còn gọi biến chứng này là tiền ung thư thực quản.
Các tế bào đã dị sản ác tính không thể phục hồi lại bình thường nên đây là một biến chứng tổn thương vĩnh viễn.

Thậm chí là ung thư thực quản

Hầu hết các ca ung thư tuyến thực quản đều xuất phát từ căn bệnh này. Loại ung thư thực quản này thường gặp ở người trên 50 tuổi và có tỉ lệ tử vong cao. Các triệu chứng cần nghĩ ngay đến ung thư thực quản là: khó nuốt, nuốt đau, ho khi nuốt, đau sau xương ức, đau lưng, ngực, buồn nôn, nôn ra máu, do khối u xâm lấn vào khí quản gây viêm phổi…